* نحوه زندگی سیاسی امام حسن عسکری علیه السلام *
امام حسن عسکری، یازدهمین امام شیعیان اثنیعشری، در طول زندگی خود با محاصرهها و محدودیتهای شدیدی از سوی حکومت عباسی مواجه بود. دوران امامت ایشان، که از سال ۲۵۴ تا ۲۶۰ هجری قمری به مدت ۶ سال به طول انجامید، به دلیل فشارها و کنترل شدیدی که حکومت عباسی بر وی و پیروانشان داشتند بسیار پیچیده و دشوار بود.
در ادامه به برخی از جنبههای زندگی سیاسی ایشان اشاره میشود:
۱- محاصره و محدودیتها:
ایشان به همراه پدر بزرگوارشان امام هادی علیه السلام به اجبار به سامرا منتقل شدند و در آنجا تحت نظارت شدید مأموران حکومتی زندگی میکردند بهطوریکه بیشتر عمر خود را در حالتی شبیه به زندان خانگی سپری کردند.
فعالیتهای آن حضرت کاملا کنترل میشد و حکومت جاسوسهایی را در اطراف منزل ایشان مستقر کرده بود تا از ارتباطش با شیعیان جلوگیری کند.
حکومت عباسی تلاش میکرد ارتباط امام را با پیروان و شیعیان به حداقل برساند. بر همین اساس نامهنگاریهای ایشان را کنترل میکرد و ملاقاتهای عمومی را با حضرت ممنوع کرده بود.
ایشان چندین بار توسط خلیفه عباسی دستگیر و زندانی شدند که این دستگیریها به منظور ترساندن و ایجاد فشار بیشتر بر امام و پیروانشان صورت میگرفت.
۲- مبارزه با افکار و انحرافات:
آن حضرت با توجه به محدودیتهای شدید، هم به تربیت شاگردانی برجسته و نگارش آثار علمی پرداختند که نقش مهمی در پیشرفت علم و دانش ایفا کردند و هم به ارسال نامهها و پیامهایی برای شیعیان مشغول بودند تا آنان را از انحرافات فکری و عقیدتی دور نگه داشته و با فرقههای منحرف و افرادی که سعی در تحریف آموزههای اسلامی داشتند، مقابله کنند.
امام با ارائه تعلیمات صحیح، سعی در حفظ اصالت دین اسلام و مکتب اهل بیت داشته و اعتقادات شیعیان را تقویت و آنان را هدایت کردند.
۳- فعالیتهای مخفیانه:
آن بزرگوار با فعالیتهای تفرقهافکنانه دشمنان و نفوذیهای خلیفه عباسی مقابله میکردند و تلاش میکردند تا وحدت و انسجام جامعه شیعی را حفظ کنند و به دلیل نظارت شدید، بسیاری از فعالیتهای خود را به صورت مخفیانه انجام میدادند. ایشان از شبکهای از نمایندگان و وکلای خود استفاده میکردند تا هم پیامها و احکام دینی را به شیعیان برسانند و هم مردم را برای غیبت فرزندشان مهدی آماده نمایند.
۴- آمادگی برای غیبت:
یکی از مهمترین جنبههای سیاسی زندگی ایشان، آمادگی شیعیان برای دوران غیبت امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف بود. امام با ارائه رهنمودها و تعلیمات، شیعیان را برای پذیرش و مدیریت شرایط غیبت آماده میکردند و شبکهای از وکلا و نمایندگان را برای این منظور ایجاد نمودند تا شیعیان از این طریق به امامشان متصل باشند.
۵- مقابله با حکومت عباسی:
هرچند آن حضرت به صورت مستقیم با حکومت عباسی درگیر نبودند، اما فعالیتهای فرهنگی و آموزشی ایشان تهدیدی برای مشروعیت حکومت به شمار میرفت. عباسیان تلاشهای زیادی برای کنترل و محدود کردن امام انجام دادند اما ایشان با وجود تمام محدودیتها و فشارهای حکومتی، با تدبیر و حکمت، مسیر شیعه را در یکی از بحرانیترین دورانهای تاریخ اسلام هدایت کرده و نقش مهمی در حفظ و توسعه آموزههای اسلامی و شیعی ایفا نمودند.
در نهایت، عباسیان به دلیل ترس از نفوذ و محبوبیت امام در میان شیعیان و همچنین به خاطر تلاشهای ایشان برای حفظ و گسترش دین اسلام و تشیع، تصمیم به حذف فیزیکی ایشان گرفتند و آن حضرت در سال ۲۶۰ هجری قمری توسط عباسیان و به دستور خلیفه وقت، معتمد عباسی، مسموم شدند.
ایشان پس از مسموم شدن، به شدت بیمار شدند و وضعیت جسمانیشان رو به وخامت گذاشت.
حضرت در این مدت با نزدیکان و یاران خود وداع کردند و دستورات لازم برای ادامه مسیر را به آنان ارائه دادند.
پیکر مطهر ایشان در سامرا در جوار پدر بزرگوارشان امام هادی علیه السلام به خاک سپرده شد.
پس از شهادت امام عباسیان به شدت به دنبال یافتن و دستگیری فرزند ایشان بودند تا از ادامه امامت در خاندان اهل بیت جلوگیری نمایند اما با حکمت الهی و تدابیر دقیق امام عسکری، حضرت مهدی از دسترس عباسیان مخفی مانده و وارد دوران غیبت صغری شدند.